پ
پ

⭕️ شبهه ۸
با توجه به اینکه فقها مانند ائمه علیهم السلام نیستند که دارای عصمت باشند و احتمال اینکه دستورات آنها آمیخته با هواها و خطاها و اشتباهات باشد، زیاد است؛ بنابراین تضمینی برای مطابقت تدابیر آنها با واقعیات و مصالح عموم وجود ندارد ؛ تا اینکه بطور مطلق واجب الاطاعه و لازم الاجرا باشد! یا به عبارت دیگر: عصمت برای مقام ولایت فقیه ضرورت دارد یا خیر؟

? پاسخ:

برای بررسی اینکه آیا عصمت برای مقام ولایت فقیه ضرورت دارد یا خیر باید بدانیم که:

?اولا:

وظیفه ی انتقال احکام، تصدی مقام قضا، زعامت و رهبری تنها محتاج علم و عدالت است و داشتن عصمت برای تصدی این مقام ضرورت ندارد و چون میزان خطا و خیانت در فقیه عادل از دیگران کمتر است، مقام ولایت به او داده می شود.

ضرورت عصمت برای مقام ولایت فقیه
ولایت رسول الله صلی الله علیه و آله

?ثانیا:

امام صادق علیه السلام در بیان شرایط فقها فرموده اند: «اما من کان من الفقهاء صائنا لنفسه حافظا لدینه مخالفا علی هواه، مطیعا لامر مولاه…»(۱)
یعنی هرکس از فقها که بر نفس و امیال نفسانی خود مسلط شود و دین خدا را پاس دارد و یا روی هوا و هوس خویش پا بگذارد، و مطیع احکام خدا باشد، او بر مردم ولایت دارد. از این رو احتمال اشتباه در ولی فقیه به خاطر وجود شاخصه تقوا و صفات دیگر برجسته اخلاقی نسبت به دیگران کمتر خواهد بود.

پس نمیتوان گفت عصمت برای مقام ولایت فقیه ضرورت دارد و اجتناب ناپذیر است.

بیشتر بخوانید:

آیا نظام اسلامی ناکارآمد است؟

?ثالثا:

بر فرض صدور تصمیم اشتباهی از ولی فقیه باید نکات زیر را مدنظر قرار داد:

اشتباه یا مخالف سلیقه؟

۱) تشخیص اینکه یک تصمیم، تصمیمی درست یا اشتباه است، نیازمند بررسی کارشناسانه و دقیق است و صرف عدم مطابقت با میل فرد یا گروهی نمیتوان تصمیمی را اشتباه خواند و لذا در اینگونه موارد نیز مرجع تشخیص را خبرگان و فقهای خبره ملت دانست و این امر را به ایشان محول کرد.

اهم و مهم

۲) در مسئله فوق، امر بین دو مسئله دایر است؛ دست کشیدن از اصل ولایت فقیه و رهاکردن حکومت به حال خود و یا پذیرش برخی اشتباهات احتمالی که در این میان عقل حکم میکند که حفظ تشکیل و تداوم حکومت اسلامی در سایه ولایت فقیهی عادل و جامع شرایط از وقوع یک اشتباه جزئی بالاتر است.

لوازمات اجتهاد

۳) انجام اشتباه را میتوان از پیامدها و نتایج غیرقابل اجتناب اجتهاد دانست. اگر بپذیریم که ولی فقیه معصوم نیست و تنها مجتهد در دین است، عدم اصابت با واقع یک روی سکه اجتهاد خواهد بود و لذا در آموزه های اسلامی آمده است که اگر فقیه با رعایت اصول صحیح استنباط و دانش کافی به اجتهاد اقدام کرد در صورتیکه به صواب نرسید یک اجر دارد و برای کسی که به صواب و نظر درست رسیده است دو پاداش درنظر گرفته می شود. از این رو وقتی نظریه ولایت فقیه در عصر غیبت تنها راه حل ممکن برای ادامه ولایت رسول خدا و امامان معصوم علیهم السلام است، پذیرش برخی اشتباهات را میتوان در همین راستا توجیه کرد.

به همین دلیل میتوان گفت عصمت برای مقام ولایت فقیه ضرورت ندارد.

۴) از آنجا که ولایت فقیه شأنی حکومتی است، ولی فقیه در اتخاذ تصمیم ها پیوسته باید مصلحت و صلاح کل جامعه را درنظر گیرد و لذا چه بسا ممکن است برخی تصمیم ها از آنجا که تأمین کننده مصلحت و منفعت برخی نیست، اشتباه تلقی شود اما شاید ولی فقیه تصمیمی را اتخاذ کند که تأمین کننده منافع جمع است و ما از آن غافلیم.

برگرفته از سایت: www.intjz.net

پی نوشت:

(۱) وسائل الشیعه، ج ۱۸، باب ۱۰، ح ۲۰٫

نوشته های مشابه

ثبت دیدگاه

2 دیدگاه برای “عصمت برای مقام ولایت فقیه ضرورت دارد یا خیر؟”
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.