ادله عقلی اثبات ولایت فقیه در کلام علما و فقها
حضرت آيت الله مصباح يزدي
ضرورت وجود حکومت
براى تأمين مصالح فردى و اجتماعى بشر و جلوگيرى از هرج و مرج و فساد و اختلال نظام، وجود حكومت در جامعه ضرورى و لازم است…. اكثريت قاطع انديشمندان علوم سياسى و غير آنها، اين اصل را قبول دارند و كسى در مورد آن ترديدى ندارد و تنها آنارشيستها و ماركسيستها در اين مسئله مناقشه كرده اند.
ایده آل و عالی ترین و مطلوب ترین شکل حکومت
حكومت ايدهآل و عالى ترين و مطلوب ترين شكل آن، حكومتى است كه امام معصوم(عليه السلام) در رأس آن باشد و جامعه را اداره كند… مراد از معصوم در اين جا، همان پيامبر و دوازده امام(عليهم السلام) هستند كه به اعتقاد ما شيعيان از ويژگى عصمت برخوردارند؛ يعنى نه عمداً و نه سهواً گناه و يا اشتباه نمى کنند و هيچگونه نقص و اشكالى در رفتار و اعمال و گفتار و كردار و تصميمهاى آنان وجود ندارد. اين ويژگى باعث می شود كه آنان واجد بالاترين صلاحيت براى به عهده گرفتن امر حكومت باشند. زيرا حاكمان و فرمانروايان يا به خاطر منافع شخصى و شهوانى خود ممكن است از مسير حقّ و عدالت منحرف شوند و حكومتشان به فساد جامعه بينجامد و يا اين كه در اثر عملكرد سوء و اشتباه و تصميمات نادرست و غيرواقع بينانه، موجبات فساد و تفويت مصالح جامعه را فراهم كنند. اما فردى كه معصوم است، همانطور كه گفتيم، به علّت برخوردارى از ويژگى عصمت، نه مرتكب گناه مى گردد و نه دچار اشتباه در فكر و عمل مى شود.
نزدیک ترین مرتبه حکومت به حکومت معصوم
بر اين اساس كه «هنگامى كه تأمين و تحصيل يك مصلحت لازم و ضرورى در حدّ مطلوب و ايده آل آن ميسّر نباشد، بايد نزديك ترين مرتبه به حدّ مطلوب را تأمين كرد»، لذا در بحث ما، هم هنگامى كه مردم از مصالح حكومت معصوم(عليه السلام) محروم بودند، بايد به دنبال نزديكترين مرتبه به حكومت معصوم باشيم… حكم عقل اين است كه «به بهانه عدم دسترسى به مصلحت ايده آل و مطلوب حكومت، نه مى توان از اصل مصلحت وجود حكومت به طور كلّى صرفه نظر كرد، و نه مى توان همه حكومت ها را على رغم مراتب مختلف آنها يكسان دانست و رأى به جواز حاكميت هر يك از آنها به طور مساوى داد؛ بلكه حتماً بايد به دنبال نزديك ترين حكومت به حكومت معصوم و نزديك ترين مصلحت به مصلحت ايده آل باشيم.»
سه امر اصلی در اقربیت یک حکومت به حکومت معصوم
اقربيّت و نزديكى يك حكومت به حكومت معصوم(عليه السلام) در سه امر اصلى متبلور مى شود: اول علم به احكام كلّى اسلام (فقاهت)، دوّم شايستگى روحى و اخلاقى به گونه اى كه تحت تأثير هواهاى نفسانى و تهديد و تطميع ها قرار نگيرد (تقوى)، و سوّم كارآيى در مقام مديريت جامعه كه خود به خصلت ها و صفاتى از قبيل درك سياسى و اجتماعى، آگاهى از مسائل بين المللى، شجاعت در برخورد با دشمنان و تبهكاران، حدس صائب در تشخيص اولويت ها و… قابل تحليل است. آنچه كه موجب تأمين بالاترين مرتبه مصلحت حكومت، در حكومت معصوم مى شود، همه ويژگى هاى وى اعمّ از رفتارى، اخلاقى، علمى، جسمى و ظاهرى، روحى و روانى، خانوادگى و… نيست، بلكه آن چه در اين زمينه دخالت اساسى دارد، يكى آگاهى كامل و همه جانبه او به اسلام و احكام اسلامى است ـ كه بر اساس آن مى تواند جامعه را در مسير صحيح اسلام و ارزش هاى اسلامى هدايت كند ـ و دوّم، مصونيت صد در صد او از هرگونه فساد و لغزش و گناه و منفعت طلبى و… است و بالاخره بصيرت و درك جامع و كامل، و مهارتى است كه در مورد شرايط اجتماعى و تدبير امور مربوط به جامعه دارد.
فقیه جامع الشرایط
پس در زمان غيبت امام معصوم(عليه السلام)كسى كه بيش از ساير مردم واجد اين شرايط باشد، بايد زعامت و پيشوايى جامعه را عهده دار شود و با قرار گرفتن در رأس حكومت، اركان آن را هماهنگ نموده و به سوى كمال مطلوب سوق دهد. و چنين كسى جز فقيه جامع الشرايط شخص ديگرى نخواهد بود.
…ادامه دارد
منبع: ولایت فقیه، ج ۳؛برگرفته از کتاب نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، ص۹۰
برچسبها: اثبات ولایت فقیه، دلیل عقلی و نقلی،امام خامنه ای، ولی فقیه،رهبر
ثبت دیدگاه